Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗн ректорӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Юрий Исаев «Виҫ кӗтеслӗ ҫырусем — Письма с фронта» кӗнеке пичетлесе кӑларнӑ.
Кӗнекене фронтран янӑ ҫырусем тата сӑнӳкерчӗксем кӗнӗ. Документлӑ ӗҫе Петр Димитриевич Фомин ефрейторӑн, Василий Иванович Иванов лейтенантӑн тата Иван Федорович Чекушкинӑн виҫ кӗтеслӗ ҫырӑвӗсем кӗнӗ. Вӗсем пурте — Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫинчен пӗри те таврӑнайман.
Кӗнеке валли материалсене хатӗрлессипе автор ҫулталӑк хушши тӗплӗн ӗҫленӗ. Сарӑхнӑ хут ҫинчи паха ҫырусене Юрий Исаев пӗр ҫӗре пухнӑ.
«Кашни ҫырура — ҫынсем чуна уҫни, вӗсен телейӗ, юратӑвӗ, ҫепӗҫлӗхӗ, килте юлнисемшӗн пӑшӑрханни, ҫӗнтерӗве шанни», — тенӗ Юрий Исаев.
Ҫурлан 28-мӗшӗнчен пуҫласа авӑнӑн 1-мӗшӗччен Канадӑра Тӗнче чемпионачӗ иртӗ. Ӑмӑртура Олимп лицензийӗсене выляттарасшӑн. Унта Чӑваш Ен спортсменки Ирина Калентьева та хутшӑнӗ.
«Манӑн ҫурӑм хыҫӗнче – пилӗк Олимп вӑййисем. Хӑҫан та пулсан професси карьерине вӗҫлемелли самант ҫитет, мӗншӗн тесен вӑй пӗтет. Ҫавӑнпа эпӗ ку сезон маншӑн юлашки пулӗ тесе йышӑнтӑм», - ҫапла пӗлтернӗ Ирина Калентьева.
Каласа хӑварар: спортменка 1977 ҫулта Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑ. 20 ҫулта чухне Тӗнче кубокне пӗрремӗш хут илнӗ. Халӗ вӑл Швейцарире пурӑнать, мӑшӑрӗ (Швейцари ҫынни) йӗркеленӗ профессионал велокомандӑшӑн тупӑшать.
Чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи, хальхи вӑхӑтра Республикӑн вӗренӳ институчӗн ректорӗнче тӑрӑшакан Юрий Исаев нарӑсӑн 13-мӗшӗнче 50 ҫул тултарнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Халӗ эпир унпа ҫыхӑннӑ савӑнӑҫлӑ хыпара пӗлтӗмӗр. Юрий Исаева Чӑваш Республикин Аслӑ шкулсен ректорӗсен канашӗн Хисеп грамотипе чысланӑ.
Савӑнӑҫлӑ пулӑм Вӗренӳ институчӗн ӑслӑлӑх канашӗн залӗнче пулса иртнӗ. Унта Чӑваш Республикин Аслӑ шкулсен ректорӗсен канашӗн ларӑвне пухӑннӑ. Канаш ертӳҫи, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн ректорӗ Андрей Александров Юрий Исаева грамотӑпа чысланӑ. ЧПУ ректорӗ Юрий Исаев вӗренӳ тытӑмне пысӑк тӳпе хывнине палӑртнӑ.
Аса илтерер, Юрий Исаев 1969 ҫулта Патӑръел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑ. Филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ.
Ҫавра ҫул тултарнӑ чӗлхеҫӗсен йышӗ паян сахал мар. Сантӑр Савкилта, ҫамрӑк чӗлхеҫӗ 30 ҫул тултарни пирки паян хыпарларӑмӑр ӗнтӗ.Ччӑваш чӗлхин тепӗр тӗпчевҫин те паянхи кун юбилей — вӗренӳ институчӗн ректорӗ Юрий Николаевич Исаев 50 ҫул тултарчӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ ҫак ҫавра ҫула ҫитнӗ ятпа Юрий Николаевича пӗтӗм чун-чӗререн саламлать, малашнехи пурнӑҫ ҫулӗпе тикӗс утса тухма сунать.
Исаев Юрий Николаевич 1969 ҫулта Патӑръел районӗнчи Нӑрваш Шӑхальте ҫуралнӑ. Вӑл чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ. Нумай ҫул хушши Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнчи директор пуканне йышӑннӑ. Ун хыҫҫӑн ӑна Чӑваш Республикин вӗренӳ министрӗ пулма шаннӑччӗ. Анчах, шел те, ку вӑхӑт шӑп та шкулсенче тӑван чӗлхене вӗрентессине хӗснипе тӗл килчӗ те унӑн ҫак пысӑк вырӑна пушатма тиврӗ. Ҫавах та ҫӗнӗ вырӑнта та Юрий Николаевич чӑваш тӗнчишӗн кӗрешме, хамӑр тӑван культурӑна тӗрек пама пӑрахмасть. Пысӑк Тав ӑна ҫакӑншӑн!
Чӑваш спортсменӗсем маунтинбайк енӗпе иртекен тӗнче кубокӗн черетлӗ тапхӑрне хутшӑнӗҫ. Кубокӑн виҫҫӗмӗш тапхӑрӗ Чехинчи Нове-Местӑра пулӗ. Ӑмӑрту ҫу уйӑхн 27-мӗшӗнче иртӗ.
Раҫҫейрен хутшӑнакан 10 спортсмен хушшинче Чӑваш Енрен те пур. Йышра — Олимп вӑййисен призерӗ, икӗ хут тӗнче чемпионки Ирина Калентьева, тӗнче чемпионачӗн, Тӗнче кубокӗн тапхӑрӗнчи андерсен (23 ҫула ҫитменнисене ҫапла калаҫҫӗ) йышӗнче палӑрнӑ Ольга Терентьева тата Руслан Боредский.
Рио-де-Жанейрора иртнӗ Олимп ваййине хутшӑннӑ чӑваш спортсменкине Ирина Калентьевӑна тата унӑн тренерне республика хыснинчен укҫа уйӑрса хавхалантарма йышӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ хай вӑхӑтӗнче пӗлтернӗччӗ. Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралса ӳснӗ спортсменка финиша ун чух 17-мӗш ҫитнӗччӗ.
Ӗнер Раҫҫейӗн театр ӗҫченӗсен пӗрлешӗвӗ «Ылтӑн маска» преми лауреачӗсен ячӗсен списокне пӗлтернӗ. Ҫӗршыври сумлӑ премие Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн сцени ҫинче ултӑ теҫетке ҫул ӗҫлекен СССР халӑх артистки, Тӑвай районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче 1923 ҫулта ҫуралнӑ, ГИТИСра вӗреннӗ Вера Кузьмина тивӗҫнӗ.
Вера Кузьмина пултарулӑхӗ иксӗлми, унӑн кашни ролӗ ӗнентерӳллӗ те чуна пырса тивекен пулса тухнине чӑваш театрне юратакансен тахҫанах пӗлсе ҫитнӗ ӗнтӗ. Хамӑр чӑваш авторӗсен произведенийӗсем тӑрӑх лартнӑ спектакль-и е ют ҫӗршыври тата вырӑс классикӗсен хайлавӗ тӑрӑх калӑпланӑскер-и — юратнӑ артистӑн яланах чӗрӗ сӑнар «пиҫет».
2015 ҫулта «Ылтӑн маска» премие Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн илемлӗх ертӳҫи,СССР халӑх артсичӗ Валерий Яковлев тивӗҫнӗччӗ.
Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкне хупнӑ май Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхалӗнчи культура ҫуртӗнче Тӗп клуб тытӑмӗ Анатолий Чебаноч драматург пьеси тӑрӑх «Вӗлтӗрен кайӑкӗ» спектакль лартнӑ.
Унтисем ку хайлава паян та актуаллӑ тесе хаклаҫҫӗ, мӗншӗн тесен унта ҫемье пурнӑҫӗнчи ыйтусене хускатнӑ. Суяпа ултав пулсан та комедие куракансем кӑмӑлтан йышӑннӑ.
Сӑнарсене калӑпланӑ Алина Фролова, Ирина Аксакова, Наталия Груздева, Алина Никонорова тата Елена Смирнова ӗненмелле калӑпланӑ.
Артистсене Нӑрваш Шӑхаль ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Николай Раськин премьерӑпа саламласа ырӑ суннӑ.
Коллектив пайташӗсем сценӑна илемлетнӗшӗн тата спектакле лартма пулӑшнӑшӑн Александр Шайманова тата Александр Смирнова тав тӑваҫҫӗ.
Патӑрьел районӗнче санитари енӗпе тата эпидемие хирӗҫ ӗҫлекен комиссин ларӑвӗ иртнӗ. Унта пухӑннисем вӗренӳ учрежденийӗсенчи эпидемиологи лару-тӑрӑвне сӳтсе явнӑ. Ларӑва район администрацийӗн пуҫлӑхӗ — комисси ертӳҫи Рудольф Селиванов ертсе пынӑ.
Раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗ тӗлне муниципалитетра 42 ҫын, ҫав шутран 40 ача, пульницӑри мар пневмонипе (ӳпке шыҫҫи) чирленӗ: Патӑрьелти 1-мӗш вӑтам шкулта 19-ӑн, Патӑрьелти 2-мӗш шкулта 7-ӗн, Нӑрваш Шӑхальти шкулта 4-ӑн, Алманчӑкринче 3-ӗн аптӑранӑ.
Сисчӗвлентерекен ҫак тӑрӑм хыҫҫӑн районта Роспотребнадзор ӗҫченӗсем эпидемиологи тӑрӑмне тӗпченӗ. Шкулсенче пӳлӗмсене дезинфикцилеме, сывлӑша кварцпа сиенсӗрлетме хушнӑ.
Патӑрьелти 1-мӗш шкулта ачасене вӗрентме вӑхӑтлӑха чарнӑ, Патӑрьелти 2-мӗш шкулта — пӗр класра.
Ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхалӗнчи вӑтам шкулта Чӑваш чӗлхи кунне халалласа «Сарпи вулавӗсем» пултарулӑх кунӗ иртнӗ.
Сумлӑ хӑнасене — Чӑваш Республикин вӗрентӳ министрне Юрий Исаева, Вӗренӳ институчӗн проректорне Светлана Петрована, чӑваш халӑх поэтне Юрий Сементере, Раиса Сарпипе Альбина Юрату сӑвӑҫсене, Патӑрьел районӗн администрацийӗн вӗрентӳ, ҫамрӑксен политикин, физкультурӑпа спорт управленийӗн пуҫлӑхне Ирина Рубцована — чӑваш кӗпи, тухья тӑхӑннӑ, тӗрӗллӗ тутӑр ҫыхнӑ, саппун ҫакнӑ ачасем кӗтсе илнӗ. Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем те, ялти фольклор ушкӑнне ҫӳрекенсем те вӑйӑ картине хутшӑннӑ.
«Алран кайми аки-сухи» чӑваш халӑхӗн гимнне пурте пӗрле тӑрса юрланӑ хыҫҫӑн ачасем чӑваш чӗлхи илемӗ, унӑн хӑвачӗ ҫинчен сӑвӑсем вуланӑ. Иван Яковлев халалне тӗрлӗ чӗлхепе вуласа панӑ: Настя Михайлова — чӑвашла, Саша Васильев — вырӑсла, Таня Терентьева Таня — акӑлчанла.
Конкурса хутшӑнакансем «Раиса Сарпи, Альбина Юрату сӑввисене вуласси», «Раиса Сарпипе Альбина Юрату сӑввисемпе кӗвӗленӗ юрӑсене юрласси» номинацисемпе тата Иван Яковлев калавӗсем тата Раиса Сарпи юмахӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ инсценировкӑсене выляса тупӑшнӑ.
Рио-де-Жанейрора иртнӗ Олимп ваййине хутшӑннӑ чӑваш спортсменкине Ирина Калентьевӑна тата унӑн тренерне республика хыснинчен укҫа уйӑрса хавхалантарма йышӑннӑ. Хушӑва паян Чӑваш Ен Правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ.
Аса илтеретпӗр, Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралса ӳснӗ спортсменка финиша 17-мӗш ҫитнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Ирина Калентьева юлашки вӑхӑтра Мӑкшӑ Республикин чысне хӳтӗлесе пурӑнчӗ. Асӑннӑ республикӑри Олимп резервӗн шкулӗнче вӗренекен велочупуҫӑсемпе тӗл пулнӑ чух Ирина Калентьева тӑван тӑрӑхне кӳренсе калаҫнӑ. Тӗнче кубокне пилӗк хутчен ҫӗнсе илнӗ, тӗнче чемпионатӗнче икӗ хутчен мала тухнӑ, 2008 ҫулхи Олимп ваййинче бронза медале тивӗҫнӗ спортсмен Чӑваш Еншӗн 20 ҫул ытла ӑмӑртӑва хутшӑннине аса илнӗ май: «Официаллӑ ҫынсенчен мана пӗр ҫын та Риори Олимпиада умӗн ӑнӑҫу сунмарӗ», — тенӗччӗ.
Маларах асӑннӑ хушура Олимпиадӑна хутшӑннӑ Ирина Калентьевана 50 пин тенкӗ, унӑн тренерне Алексей Семенова 25 пин тенкӗ уйӑрма йышӑннӑ.
-2.7 °C